EDE - Zaterdaq 27 januari werd in gebouw 'De Smederij' van het Platform Militaire Historie Ede (PMHE) de expositie 'Ede 1945-1950 - Wederopbouw en uitzending naar Nederlands-Indië' geopend.
Door René Hazeleger
Na het welkomstwoord van de voorzitter Maarten van Heezik, volgde een indrukwekkend optreden van Duo MataHary, bestaande uit René Akiharyen dochter Eleonora Akihary aangevuld met gitarist Randy van Voorenberge. De vaak persoonlijke nummers vonden veel weerklank bij het publiek.
De feitelijke opening werd verricht door het slaan op een gong door Desiree Meulemans, de echtgenote van burgemeester René Verhulst en Indië-veteraan Ed Heyden.
Een groot aantal vrijwilligers van zowel het Platform als van daarbuiten heeft veel tijd aan besteedt om deze expositie in te richten. Er is materiaal ter beschikking gesteld door de traditiekamer van Rumah Kita, Stichting Ana Upu, familie Van de Ploeg, Wout van den Berg en het Natres Museum.
Ede 1945-1950: Wederopbouw en uitzending naar Nederlands-Indië
In de eerste vijf jaar na de Tweede Wereldoorlog gebeurt er veel. De situatie is chaotisch en men probeert de ellende van de oorlog achter zich te laten. Dat blijkt niet eenvoudig. De oorlog heeft in Nederland diepe sporen nagelaten. En in Azië zijn de Japanners dan wel verslagen, maar in Nederlands-Indië is een nieuwe koloniale oorlog ontstaan. Daar worden duizenden Nederlandse jonge mannen naartoe gestuurd. Ook in Europa bouwen de spanningen zich op, vooral de angst voor de Russen is groot.
In de tentoonstelling wordt een beeld geschetst van de situatie in Ede direct na de bevrijding.
Het lokale bestuur moet opnieuw worden gevormd, maar hoe en met wie?
Met de bouw van het Mausoleum en de plannen voor een oorlogsmuseum wil men de gebeurtenissen van de afgelopen vijf jaar op een waardige manier blijven gedenken.
Er worden vrijwilligers geworven om Nederlands-Indië te bevrijden van de Japanners. Maar voordat zij daar aankomen en hiervoor kunnen worden ingezet, heeft Japan zich overgegeven. De vrijwilligers worden nu ingezet om in Nederlands-Indië de orde te herstellen.
Het garnizoen Ede krijgt langzaam weer vorm als er steeds meer militairen op de kazernes gehuisvest worden. In eerste instantie zijn dit vooral militairen die worden opgeleid voor de strijd in Nederlands-Indië.
Terugkijkend blijkt vooral die strijd in Nederlands-Indië ons beeld van de periode 1945-1950 te hebben bepaald. Daar wordt dan ook uitgebreid aandacht aan besteed. Maar er is daarnaast ook te zien hoe hier in Ede het normale (militaire) leven weer wordt opgepakt.
Het Oorlogs- en Garnizoensmuseum Ede (De Smederij) is elke woensdagmiddag van 13.00 tot 16.00 uur, en elke laatste zaterdag van de maand van 13.00 tot 17.00 uur geopend. De toegang is gratis. De koffie ook.