In sommige streken van Nederland wordt deze traditie op 11 november weer steeds meer gevierd. Nee dat het feest verdwijnt niet.
In Amsterdam werd het al honderden jaren niet meer gevierd maar het duikt in de laatste jaren van de 20ste eeuw in de buitenwijken weer op.
Nog niet zo lang geleden werd er ook een poging gedaan om het lampionfeest in Gelderland nieuw leven in te blazen. Een onderwijzeres op een van de basisscholen had zelf leuke herinneringen aan de stoet van kinderen, die in haar geboorte dorp op 11 november langs de deuren gingen om in ruil voor het zingen van een Sint Maarten lied snoep, een appel of zelfs een klein cadeautje te ontvingen. De lampions werden op school of thuis gemaakt. Een suikerbiet of koolraap werd uitgehold, of uit gekleurd karton werden figuren geprikt. De ruitjes in de ronde of vierkante lampions werden beplakt met doorzichtig gekleurd papier wat een mooi effect gaf. Door met een spijker gaatjes te slaan in een conservenblik had je een stevige lampion. Het kaarsje op de bodem werd met kaarsvet vast gezet. De lampion werd met een ijzeren draadje aan een stokje gehangen. Een prachtig gezicht al die gekleurde heen en weer zwaaiende lichtjes. Als je uit school kwam kon je haast niet wachten tot het donker werd en je de straat op mocht. De oudere kinderen namen de kleintjes mee. Ja ook ik deel die herinnering. Tegenwoordig kun je een lampion in de winkel kopen en heeft het stokje een draad met daaraan een lampje op batterijen. Een heel andere sfeer maar wel veel veiliger. Want wat een verdriet als je prachtige zelfgemaakte lampion in de brand vloog.
De legende van Sint Maarten was dat op een dag in november in Frankrijk een groepje jonge Romeinse legerofficieren te paard een landweg reed. Het waren Maarten en zijn kornuiten. Als het al donker wordt bereikt het groepje de stad Amiens. De grote stadspoort staat nog open. Maarten rijdt achteraan in de groep. Als hij door de poort naar binnen wil blijft zijn paard plotseling staan. Hij klopt hem op de hals en spreekt hem vriendelijk toe. Maar het dier wil geen stap verder doen. Er zit niets anders op dan van zijn paard afstappen om te kijken wat er aan de hand is. In de beschutting van een nis in de stadsmuur zit een arme man. Hij heeft bijna geen kleren aan en bibbert van de kou. Het komt wel vaker voor dat Maarten onderweg een aalmoes geeft aan een bedelaar. Alleen deze avond heeft hij niets bij zich. Even denkt hij na en doet dan zijn mantel uit. Hij trekt zijn zwaard en snijdt zonder aarzelen zijn mantel in twee stukken. De ene helft geeft hij aan de arme man, de andere helft slaat hij om zijn eigen schouders. Zonder de dank van de bedelaar af te wachten stapt hij weer op zijn paard en rijd de stad in om zijn makkers te zoeken die hij in een herberg vind. Als ze hem binnen zien komen met maar een halve jas om zijn schouders vragen ze hem wat er gebeurd is. Als Maarten hen over de arme man verteld schamen ze zich dat ze vooruit zijn gegaan zonder naar Maarten om te kijken. Een van hen vraagt: ‘Heb je echt je mantel gedeeld om een van de armen te helpen?’ Waarop Maarten antwoord: ‘Ja, ik heb hetzelfde gedaan wat ik ook voor mijn broer zou hebben gedaan.’ Die nacht word Maarten wakker omdat er een helder licht in zijn kamer schijnt. Het verhaal vertelt dat Christus aan hem verschijnt in de gestalte van de arme bedelaar. Hij heeft de helft van Maartens mantel om zijn schouders en zegt: ‘Maarten heeft mij deze mantel gegeven.’ Als Maarten wakker wordt herinnert hij zich de droom heel goed. Het heeft erge indruk op hem gemaakt en hij voelt zich geroepen vanaf dat ogenblik te geloven en Christus te dienen. Hij laat zich dopen. Als hij niet meer in dienst van de Keizer is gaat hij veel voor de arme mensen doen. Zijn goedheid, liefde en opoffering onder de mensen zorgen dat velen zijn voorbeeld volgen.
Helaas wordt in Gelderland maar op heel kleine schaal Sint Maarten gevierd. Alleen ingelichte adressen doen mee en delen lekkers uit. De andere deuren blijven gesloten en je stuurt je kind niet op pad om teleurgesteld te worden.
Met vriendelijke groet juffrouw Raadgever
