Nederlandse huishoudens betalen meer voor energie dan de rest van Europa

Sinds de oorlog in Oekraïne zijn de energieprijzen fors toegenomen. Volgens onderzoek door Energievergelijk.nl op basis van cijfers in de Household Energy Price Index (HEPI) van juni 2022 in 33 Europese steden, ligt het tarief in Nederland gemiddeld 42 procent hoger. Voor de gasprijs wordt zelfs een toename van 83 procent genoteerd. Hier vind je een overzicht van de huidige gemiddelden en verwachtingen rondom de energieprijzen.

Het is al langer bekend: Nederlandse huishoudens betalen veel meer voor energie dan in de meeste Europese landen. Voor gas betalen we zelfs bijna twee keer zoveel als het gemiddelde in Europa. De stroomprijs ligt bijna vijftien procent hoger. De gaskosten vormen het grootste deel van de totale energierekening. De Nederlandse gasprijs is momenteel de op één na hoogste in heel Europa, namelijk 23,2 eurocent per kilowattuur (kWh). Het Europese gemiddelde ligt met 12,4 eurocent per kWh bijna de helft lager. Alleen in Zweden is het met 23,8 euro per kWh nog iets duurder dan bij ons.

Ook voor elektriciteit betalen we in Nederland bovengemiddeld veel, al is het verschil minder groot dan bij gas. Voor elektriciteit betalen we 4 cent boven het Europese gemiddelde, waarmee we op de 10e plaats uitkomen in Europa. In Italië is stroom het duurste, namelijk ruim 51 eurocent per kWh. Ook onze buren, Duitsland en België, betalen met een kWh-prijs van respectievelijk 40 en 35 eurocent, meer dan wij. Toch zijn er nog genoeg landen waar stroom juist een stuk goedkoper is, zoals Frankrijk (24,8 cent) Finland (24,2 cent) en Zwitserland (21,4 cent). Wederom betalen Hongaarse huishoudens met een stroomprijs van 9,9 eurocent per kWh het minst.

Dat de energieprijzen zo kunnen verschillen heeft volgens Koen Kuijper van Energievergelijk.nl een aantal oorzaken.

“Allereerst betalen we in Nederland bovengemiddeld veel belasting. 37 procent van de gasrekening gaat op aan overheidsheffingen. Ook voor stroom is het aandeel belastingen hoog.”

Maar er is meer aan de hand. Onze energiemix bestaat voor een belangrijk deel uit gas. Onze buurlanden gebruiken in hun mix meer waterkracht, kernenergie of kolen voor het opwekken van stroom. En in landen zoals Roemenië en Bulgarije heeft de overheid prijsplafonds ingevoerd om ervoor te zorgen dat het voor burgers betaalbaar blijft. Veel leveranciers opereren daar momenteel met negatieve marges.

Door de torenhoge energieprijzen dreigen 2,5 miljoen Nederlandse huishoudens in de financiële problemen te komen of zijn dat al, stelt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Niet alleen lage inkomens, ook huishoudens met een inkomen boven modaal duiken in de min. De overheid heeft tot dusver de energiebelasting verlaagd en het btw-tarief tijdelijk teruggebracht naar 9 procent. Maar het Nibud vindt dat er nog meer nodig is om huishoudens te compenseren. In landen om ons heen wordt dat al gedaan. In België is er nu een sociaal tarief voor stroom en gas en in Frankrijk geldt een maximumbedrag voor de energierekening.