In 2023/2024 wordt door heel Nederland de afschaffing van het slavernijverleden herdacht. Vaak wordt aangenomen dat het koloniaal – en slavernijverleden zich alleen in de grote steden en het westen van het land afspeelden. Maar ook lokaal heeft dit donkere hoofdstuk van onze gedeelde geschiedenis haar sporen nagelaten.
Door René Hazeleger
Op de expositie ‘Geboeid door Ontketening: Koloniaal Verleden / Hedendaagse
Kunst’ in het Erfgoedcentrum in Cultura presenteren 5 Edese kunstenaars nieuw werk waarbij ze zich hebben laten inspireren door historische objecten die dit moeilijke verleden symboliseren.
Elleke de Ronde van het Erfgoedcentrum, die samen met cultuurmakelaar Hanneke van Laar deze expositie heeft samengesteld, geeft aan dat er een open call is uitgegaan, waarop kunstenaars uit de gemeente Ede konden reageren.
"Wij hebben zelf gekeken in eigen collecties binnen de gemeente, welke sporen van het koloniaal verleden er nog te vinden waren en
welke objecten dat koloniaal verleden symboliseren, of zelf een directe erfenis van dat verleden zijn.
Zo vinden we in het gemeentearchief Ede een archiefstuk van Anna Maria Moens dat gaat over een hypotheek op een deel van de plantage Solitude gelegen in Suriname (1824). Moens geeft in het stuk haar akkoord voor een vordering op deze hypotheek. Het Nederlands Tegelmuseum heeft het tegeltableau ‘Papetende kinderen’ in haar collectie. Vaak werden zulke afbeeldingen in de 19e & 20e eeuw gebruikt ter decoratie van winkels die handelde in koloniale waarden, zoals specerijen, kruiden, etc.
De sporen van dat koloniaal verleden waren en zijn ook in Ede wel degelijk terug te vinden, mensen maken hier op een gegeven moment ook gebruik van koffie, suiker, thee en specerijen, die kwamen allemaal van overzee ook naar Ede toe.
Natuurlijk zijn de sporen hier minder terug te vinden dan in de grote steden in het westen, die aan het water lagen, maar er zijn dus wel degelijk sporen hiervan in het dagelijks leven terug te vinden."
"Wij hebben een open call uitgeschreven naar kunstenaars die het mogelijk interessant vonden om zich te laten inspireren door die historische objecten en op basis daarvan te reflecteren op dat verleden
Zo is een historisch object een soort van aanleiding geweest om te reflecteren en daarmee nieuw werk te creëren op dat koloniaal verleden."
Hoe hebben de kunstenaars dat ingevuld?
Elleke vervolgt: "De deelnemende kunstenaars zijn Dirk Schlebusch, Arjan Keene, Annet Muller, Jan Vosman en Salman Ezzammoury.
Iedere kunstenaar is op zijn eigen manier te werk gegaan in verschillende disciplines, daardoor is de expositie heel divers, dat maakt ook dat je door heel verschillende perspectieven naar het onderwerp gaat kijken: we tonen textiel, dichtkunst, pentekeningen en installaties. De kunstenaars zijn met het onderwerp zelf ook heel verschillend mee omgegaan en dat is ook te zien op de tentoonstelling door het tonen van een introductievideo waarin de kunstenaars aan het woord gelaten worden om hun werk toe te lichten".
Salman Ezzammoury
De Edese kunstenaar Salman Ezzammoury heeft zich laten inspireren door de expositie over de Molukse gemeenschap in Museum Lunteren.
Ook heeft hij zich laten inspireren door verhalen die over deze periode verteld werden.
In deze video vertelt Salman meer over het werk dat hij voor deze tentoonstelling heeft gemaakt.
Openingstijden:
De expositie is vanaf zaterdag 9 maart gratis te bezichtigen bij Cultura Ede (2e verdieping) van:
maandag t/m vrijdag 9.00 – 22.00 uur
zaterdag 10.00 – 17.00 uur
zondag 12.00 – 17.00 uur