Deze week op donderdag 7 september is burgemeester René Verhulst officieel beëdigd door de commissaris van de Koning. De ceremoniële herbenoeming in de gemeenteraad heeft zojuist plaatsgevonden. De speech van de burgemeester leest u hieronder.
Hiermee begint de burgemeester aan zijn tweede termijn van 6 jaar.
De gemeenteraad deed op 30 maart al de aanbeveling om burgemeester Verhulst te benoemen voor een tweede termijn.
De speech van zoals uitgesproken op 7 september 2023:
De eerste overheid?
Lagere overheid wordt eerste overheid.
Controversieel, ja graag.
De varkenscyclus van de democratie.
Dank aan de raad en het college voor het vertrouwen. Een klein half jaar geleden kreeg ik de vraag of ik herbenoemd wilde worden. Eigenlijk heb ik er geen seconde over nagedacht, mijn antwoord was, ja graag!
Later ging ik bij mezelf te rade waarom? Ik hoop niet dat ik u teleurstel, want er liggen niet heel diepzinnige gedachten achter.
Tijdens mijn studie Nederlands Recht in Utrecht was mijn favoriete vak Staats- en administratief recht. Ik denk dat alleen de griffier nog weet wat dat was toen, want nu heet dat Bestuursrecht. Je had daar echte handboeken die je van voren tot achter moest kennen. Er werd altijd geschreven over de lagere overheid, dat was de gemeente. Die lagere overheid heeft de laatste jaren alleen maar aan belang gewonnen. Dat qua taken, neem de Jeugdzorg, Omgevingswet, maar ook in crisissituaties of bij vraagstukken van deze tijd waar die hogere of centrale overheid niet uitkomt.
De term lagere overheid gebruiken we niet meer, die is vervangen door de eerste overheid. Niet omdat die op nr 1 staat, maar omdat wij de overheid zijn die direct met de bewoners heeft te maken en die dan ook echt wat kan betekenen. Wij zijn niet bezig met abstracties en semantiek, maar met luisteren en beleid te vinden voor problemen waar mensen dagelijks mee te maken hebben. Dat is de uitdaging en het genoegen als je iets kan betekenen voor een ander. Dat had ik als raadslid, als wethouder en nu als burgemeester. Nog 6 jaar daar de tanden in zetten, heerlijk.
Nog even over die eerste overheid. Dan verstout ik mij tot een opmerking betreffende de advertentie van de VNG die maandag in de landelijke dagbladen stond. Voorzitter Sharon Dijksma doet een oproep namens de 342 gemeenten in Nederland om ‘ons land niet stil te laten vallen.’ Ga door met wet- en regelgeving.
Ik ben het er niet mee eens. Om drie redenen:
Ik zou zeggen verklaar juist zoveel mogelijk controversieel, dan moet die eerste overheid het wel oplossen, improviseren we wel. Zie de crisisnoodopvang, zie ad hoc oplossingen voor stikstof, klimaat, woningbouw, zie de Jeugdzorg. Den Haag kan op dit moment nauwelijks kaders stellen en de departementen staan stil. Kunnen en durven in deze tijd niet uit te voeren. Gevolg, alleen maar gepraat, geen daden.
Problemen zijn verknoopt, klimaat, energie, stikstof, woningbouw, landbouw en natuur worden steeds meer in stukjes opgedeeld en oplossing wordt op oplossing gestapeld. Er zijn soms zo veel uitzonderingen dat de regel voor niemand meer duidelijk is. Niet voor de gemeente en niet voor de inwoners.
Van geen wonder dat die in de politiek teleurgesteld is.
We lopen uit de tijd. De politiek moet het zich niet willen veroorloven elkaar te lijf te gaan en beloften te doen die niemand kan waarmaken, met de beste wil van de wereld niet. Laat die eerste overheid het met vallen en opstaan proberen, daar leer je van. Het meetsysteem in de Gelderse Vallei staat nergens anders ter wereld. Geen aannames, maar uitkomsten. Hoe kun je mensen klimaatbewuster maken als ze hun stroom niet kwijt kunnen of hun huis niet mogen isoleren, je afgestraft wordt als je zonnepanelen hebt, hoe wil je woningzoekenden helpen als je niet mag bouwen.
Zo kan ik nog even doorgaan. Ik heb nu spreektijd. Maar we moeten als eerste overheid gewoon aan het werk, er moeten oplossingen komen.
Laat de eerste overheid die naam eer aan doen!
En daar kan ik, met u allemaal, nog 6 jaar mee doorgaan.
Ik rond af met twee leestips. Alkibiades, de roman van Ilja Leonard Pheiffer. Over de varkenscyclus van de democratie. De cyclus begint met een tiran en eindigt met een tiran. Daartussen zit ergens een echte democratie, maar die vervalt sneller dan menigeen denkt. In de tijden van Socrates gaat het ook over nepnieuws, opportunisme en onderdrukking. Het boek leest als de krant van gisteren over politiek.
Nog een spade dieper ging in 1938 Ferdinand Bordewijk met zijn roman Karakter. Over starheid, trots, fouten maken en gevangen zijn in het eigen gelijk.
Kom kijken vrijdag 22 september naar de verfilming van dit meesterwerk in Pathé
Komt bij als je die twee boeken gelezen hebt dat je weet dat wij het hier met z’n allen nog niet zo slecht doen.
Ik ben u dankbaar dat u mij in staat stelt omdat als uw burgemeester te blijven doen in ons prachtige Ede, mijn motivatie is en blijft 200%.
René Verhulst
7 september 2023, bij herbenoeming
