“Gevleugelde Woorden” was het thema van de oecumenische Viering Heideweek Ede op zondag 25 augustus 2019. Het was zondagmorgen druk in het Openluchttheater in Ede er kwamen veel mensen op de Oecumenische Viering van de Heideweek af
Voorgangers waren ds. peter ’t Hoen, pastor Guido Dieteren en Cocke Post. Het geheel werd begeleid door Gospelkoor ‘By Grace’ onder leiding van Marleen van der Kolk. Zangeres Maaike van der Meiden viel op met haar mooie stem tijdens het optreden van het koor.
De Gebarentolk die u in beeld ziet was Jelien Kruizinga en de collecte was voor het Rode Kruis afdeling Ede, die ook nu bij de dienst aanwezig was. De vrijwilligers van het Rode Kruis Ede hebben deze week zeer veel te doen, ze zijn bij alle evenementen aanwezig. Respect voor deze mensen.
De oorlogsduif ‘William of Orange’
Op 19 september 1944 vloog de oorlogsduif NPS.4 2NS.15123 vanaf de voet van de brug bij Arnhem naar zijn hok in Engeland. De vale doffer vloog 480 km waarvan 250 over zee. Omdat er geen communicatie was met Londen vloog deze duif met het bericht over de situatie van de door Duitsers afgesneden en omsingelde Britse troepen in Arnhem naar het HQ van de UK. Wilden de Britse soldaten het gevecht kunnen volhouden dan waren er bevoorradingen en hulptroepen nodig.
De postduif die op 19 september om 10.30 uur werd losgelaten in Arnhem bereikte zijn hok in Knutsford, Cheshire om 14.55 uur. Na de oorlog is de duif onderscheiden met de Dickin medaille voor zijn trouw en moed. Op de medaille staat: ‘For Galantry we also serve’ ( Ridderlijk dienen wij ook). De Britten onderscheiden dieren die in aanmerking komen met deze Dickin medaille die te vergelijken is met het Britse Victorian Cross, te vergelijken met onze ‘Willems Orde’, voor militairen.
Sir William Smith was de fokker van deze duif en later werd de naam de duif dubbelzinnig gewijzigd in William of Orange, naar de Nederlandse Willem van Oranje, maar ook naar zijn Engelse baas die William heette. De duif ‘William of Orange’ wordt vandaag aan de dag als eenheid symbool geëerd en gedragen door de B-compagnie van de Verbindingsdienst in Garderen.
Naschrift oecumenische viering op zondag 25 augustus 2019.
Het thema “gevleugelde Woorden” van de viering sloot aan bij: “Heideweek geeft je vleugels” o.a. uitgebeeld door deelnemers aan de heideoptocht.
Gevleugelde woorden zijn algemene bekende woorden en uitspraken waarvan de oorspronkelijke spreker niet meer bekend is. Hier past de opmerking “Nooit meer oorlog!” wat mij betreft ook bij.
De teksten uit de bijbel waren uit Psalm 91,1-4 en Matteüs 3, 13 -17 die door uitleg en zingen als gevleugelde bevrijdende woorden van God tot ons kwamen. Symbolisch vlogen de 7 witte duiven met ons bidden, zingen, schrijven, spreken en de zegen van God richting hemel en naar hun hokken in Lunteren.
Tijdens de land- en luchtshow ‘Wings of Freedom’ werd in de nachtelijke en koude uren op woensdagavond 21 augustus de film “A Bridge too Far” getoond op een groot scherm. Hierin werd dezelfde tekst uit psalm 91 voorgelezen aan een stervende soldaat. De film bepaalde je weer bij het tragisch verloop en de verloren strijd van de geallieerden met de Duitse bezetters. Tijdens de strijd voor de brug bij Arnhem over de Rijn werd een voor oorlog getrainde Britse duif ‘William of Orange’ losgelaten. Hierover meer, verder.
Op 6 juni was de herdenking de invasie in Normandië 75 jaar geleden. Hoe de bevrijding tot aan het einde van de oorlog is verlopen kunnen wij volgen aan de hand van de herdenkingen en vrijheidsfeesten waaronder de bevrijding van Ede op 17 april 1945 door de Polar Bears divisie. Tussen de luchtlandingen van 10.000 paratroepers op 17 september 1944 en de bevrijding van Ede was meer dan een half jaar.
Op zaterdag 21 september wordt de luchtlanding op de Ginkelse hei herdacht; nu 75 jaar geleden in aanwezigheid van prins Charles en prinses Beatrix.
Bij operatie Market-Garden zijn vele paratroepers gesneuveld en 6000 soldaten als krijgsgevangen naar Duitsland vervoerd. Zo’n 2000 man heeft kunnen ontsnappen met de hulp van Canadezen, Poolse paratroepers vanuit Driel en later het verzet hier.
Wij herdenken en eren in september allen die hun leven toen voor onze vrijheid hebben gegeven, maar meer nog dat de moordindustrie van miljoenen mensen werd gestopt door de geallieerden uit Oosten en het Westen. Met dit naschrift wil ik de oecumenische viering aan het begin van de heideweek 2019 verbinden met de uitgebeelde strijd in de lucht en op het land van ‘Wings of Freedom’ en vervolgens met de Airborn herdenking op 21 september. Bovenal en vooral met aanloop naar de bevrijding van Ede op 17 april 1945. Ik eindig met de gevleugelde woorden: “Nooit meer oorlog!”
Ds. Peter ’t Hoen
Krijgsmacht predikant b.d.
