Vanaf 5 oktober: Zoeken naar zingeving

Na een lange zoektocht leert ze via de kunstfilosofie van haar leermeester H.P. Bremmer (1871-1956) dat kunst een spirituele ervaring kan geven. Deze kunstbenadering is een van de belangrijkste fundamenten waarop de collectie is gebouwd. Haar eindbestemming is een museum als ‘een centrum voor geestelijk leven’, geplaatst in de rust van de natuur. Zoeken naar zingeving is een tentoonstelling die inspireert en uitnodigt tot eigentijds filosoferen over het leven en kunst. De tentoonstelling is te zien van 5 oktober 2024 tot en met 11 mei 2025.

Als tiener maakt Helene Kröller-Müller op school in Düsseldorf kennis met literatuur van grote Duitse schrijvers en filosofen als Lessing, Goethe en Schiller. Zij vonden het zelf nadenken belangrijker dan geloven en streefden naar vrijheid en vooruitgang in de hele samenleving. Deze manier van denken is voor Helene een openbaring en leidt tot twijfels over het geloof. Het is de start van een zoektocht naar andere vormen van spiritualiteit en zingeving in haar leven. Uiteindelijk vindt ze de antwoorden op haar vragen in kunst.

In haar museum, dat in 1938 opent toont Helene de ontwikkeling van de moderne kunst van het realisme vanaf 1860 tot de meest abstracte kunst uit haar eigen tijd. Ze heeft de grootste bewondering voor die kunstenaars wiens ziel ‘te sterk sprekend in hen was’ door hun hang naar filosofie en spiritualiteit. Deze kunstenaars staan in Zoeken naar zingeving centraal. Na haar overlijden hebben de opeenvolgende directeuren van het museum in diezelfde lijn vele kunstwerken voor de collectie verworven. Voorbeelden hiervan zijn ook in de tentoonstelling te zien.

In de tentoonstelling zijn schilderijen en werk op papier te zien van onder anderen Vincent van Gogh, Johan Thorn Prikker, Jan Toorop, William Degouve de Nuncques, Odilon Redon, Pierre Puvis de Chavannes, Jan Sluyters, Charley Toorop en Piet Mondriaan. Beeldhouwwerken worden getoond van onder anderen Wilhelmina Drupsteen, Jean Arp, George Minne, Alexander Archipenko, John Rädecker en Johan Coenraad Altorf. Daarnaast zijn ook werken van James Lee Byars, Nam June Paik en Shirazeh Houshiary uit de collectie aan de tentoonstelling toegevoegd.

Wat gebeurt er als we naar deze kunst kijken met de ogen van nu? Filosoof en schrijver Désanne van Brederode geeft bij zeven werken in de tentoonstelling via vraaggesprekken verschillende invalshoeken om kunst te ervaren. Ze ging er ook over in gesprek met haar buurmeisjes. In de familietour nemen zij je mee in hun ontdekkingen en observaties. Beide tours zijn in de tentoonstelling te beluisteren.

Tijdens de tentoonstelling zijn er verschillende activiteiten. Voor families is er een audiotour, de familietour. Verder zijn er Doordenkers: publieksbegeleiders op zaal die bezoekers uitnodigen voor een intuïtief gesprek. Deze begeleiders zijn er elke zondag en in de vakanties op woensdagen en zondagen. Ook zijn er instaprondleidingen door de tentoonstelling.

Een publieksactiviteit voor volwassenen is Blue January. Hier staat de maand januari centraal: hoe kom je deze maand door en kun je deze tijd zien als moment van bezinning en een tijd voor het kiemen van nieuwe zaadjes?