Nieuwe tentoonstelling in het Nederlands Tegelmuseum: Naakte Onschuld. Cupido op tegels
Otterlo, 21-5-2025 – Het Nederlands Tegelmuseum presenteert van 11 april 2025 tot en met 1 maart 2026 de tentoonstelling Naakte Onschuld. Cupido op tegels. In deze bijzondere expositie staat de verbeelding van Cupido op Nederlandse tegels centraal. De bezoeker ontdekt hoe dit gevleugelde liefdesicoon door de eeuwen heen is afgebeeld, van speelse peuters tot diepzinnige symbolen van vergankelijkheid en liefde.
Cupido: een geliefd motief in de kunst
Door de eeuwen heen duikt Cupido in allerlei kunstvormen op: in schilderijen, beeldhouwwerken en decoratieve kunst. Ook op tegels speelt hij een prominente rol. De kleine gevleugelde figuur is een zoon van de Romeinse goden Venus en Vulcanus die met zijn pijlen de liefde laat ontbranden. Op Nederlandse tegels verschijnt hij zowel individueel als in groepjes, soms dartelend in kinderspelen, dan weer als verwijzing naar de vergankelijkheid van het leven.
Italiaanse invloeden en Hollandse tradities
De eerste afbeeldingen van Cupido op tegels verschenen in de zestiende eeuw, toen Italiaanse ambachtslieden zich in Antwerpen vestigden en de tinglazuurtechniek introduceerden. Dit motief verspreidde zich vervolgens naar Hollandse steden, waar het verwerkt werd in tegelvloeren en tableaus. In de zeventiende eeuw ontstonden complete series Cupido-tegels, met tientallen verschillende ontwerpen die samen een harmonieus geheel vormden.
Cupido’s spel en symboliek
De kleine liefdesgod werd op tegels vaak afgebeeld in alledaagse of speelse taferelen: hij hoepelt, kegelt en tol, maar draagt ook diepere symbolische betekenissen. Zo zien we Cupido met een zandloper of een schedel als verwijzing naar de vergankelijkheid, of met een wereldbol die de macht van de liefde uitdrukt. Soms lijken de voorstellingen raadselachtig, zoals een Cupido met een ladder of een val op het ijs.
Eindeloze variaties tot in de 19e eeuw
In de late zeventiende eeuw verschenen nieuwe, kleurrijke Cupido-series in Harlingen, geïnspireerd op Vlaamse kunst en kinderprenten. Hoewel de serieproductie in de achttiende eeuw afnam, bleven Cupido’s een geliefd decoratief element. Ze zweven rondom haarden, dragen wapenschilden of lijken zelfs aan het werk. Zelfs in de negentiende eeuw blijft Cupido een tijdloos icoon van jeugdigheid en vermaak.
Praktische informatie
De tentoonstelling Naakte Onschuld. Cupido op tegels is te zien in het Nederlands Tegelmuseum in Otterlo van 11 april 2025 tot en met 1 maart 2026. Voor meer informatie en openingstijden: www.nederlandstegelmuseum.nl
Barbara Hofker
Tegelschilderkunst op Ameland
Vanaf 10 april is ook een presentatie te zien van tegels en tableaus van Barbara Hofker (Amsterdam, 1943). Zij volgde aanvankelijk een opleiding fotografie en tekenen aan de Rietveldacademie in Amsterdam. Op Ameland werkten zij en haar echtgenoot in de toeristische sector, tot ze een paardenfokkerij overnamen. In 1992 begon zij met het tegelschilderen, vaak met paarden en de reddingsboot van Ameland als onderwerp.
Deze presentatie is te zien tot 20 augustus 2025
