Het Kröller-Müller Museum is zeer verheugd met de verwerving van een belangrijk kunstwerk: Ohne Titel (1969) van Blinky Palermo (Leipzig, 1943-Vihamanaafushi (Malediven), 1977). De aankoop is mogelijk gemaakt dankzij de genereuze steun van het Mondriaan Fonds, het publieke fonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed en de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar A. Quist-Rütter Fonds, haar Helze Fonds en haar Themafonds Naoorlogse en Hedendaagse kunst) en de deelnemers van de VriendenLoterij.
Mythische kunstenaar
Blinky Palermo is de kunstenaarsnaam van Peter Heisterkamp, die in 1964 deze naam heeft aangenomen tijdens zijn studie bij Joseph Beuys aan de Kunstakademie Düsseldorf. De naam verwijst naar een Amerikaanse maffioso en bokspromotor, waar Heisterkamp op zou hebben geleken. Hij is uitgegroeid tot een mythische figuur, die net als Van Gogh een rijzende ster was die vroeg overleed.
Palermo is een van de belangrijkste Duitse kunstenaars uit de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw. Zijn werk wordt gezien als een hoogtepunt van de naoorlogse abstracte kunst. Binnen deze stroming neemt hij een heel eigen positie in. Hij is gefascineerd door de verschillen en overeenkomsten tussen de Europese en Amerikaanse avant-garde en de naoorlogse abstracte kunst. Zo refereert het kleurgebruik en het spiegeltje in het werk aan het wereldberoemde atelier van Piet Mondriaan. In het werk van Palermo draait het om het spanningsveld tussen schilderkunst en sculptuur. Hij onderstreept daarmee zijn verhouding tot de Amerikaanse minimal art, in het bijzonder tot Donald Judd.
In een tijd dat schilderkunst onder druk staat, blijft Palermo het medium onderzoeken. Zijn werkwijze is poëtisch en persoonlijk. Palermo’s werk oogt opmerkelijk fris en blijft in zekere mate ongrijpbaar.
Hij is een grote inspirator voor kunstenaars na hem en voor tijdgenoten als Imi Knoebel, wiens latere meer speelse werk ondenkbaar is zonder dat van Palermo.
Eyecatcher
Ohne Titel is een sleutelstuk binnen het oeuvre van Palermo, een prototype voor latere experimenten met de (blauwe) driehoek. Door de combinatie van twee elementen waarvan één een onpeilbaar diepblauwe driehoek is en de andere een spiegelend oppervlak, is Ohne Titel een echte eyecatcher.
Ohne Titel is een objectschilderij. Objectschilderijen zijn vaak relatief kleine, duidelijk handmatig gemaakte schilderijen met een bijzondere vorm, veelal bestaand uit meerdere delen. Thema’s als architectuur en de ruimte spelen hier een belangrijke rol.
In lijn met Helene Kröller-Müller
Ohne Titel is de gedroomde en langgekoesterde uitbreiding op de collectie abstracte en conceptuele kunst. Deze aanwinst betekent een hoognodige verdieping en vormt een schakel tussen de collectie vooroorlogse kunst van Helene Kröller-Müller en de collectie naoorlogse moderne kunst. Het opent ook de weg naar kunstenaars van een jongere generatie. Doordat Palermo zowel in Amerika als in Europa actief is geweest, vormt zijn werk een brug tussen de twee continenten.
In het verzamelbeleid probeert het Kröller-Müller Museum het gedachtengoed van de stichtster Helene Kröller-Müller nog steeds te volgen. Het spirituele en filosofische dat door Helene zo zeer werd gezocht, kan de bezoeker vinden in dit werk van Palermo.
De poëtische en avontuurlijke inslag van de collectie moderne kunst van het Kröller-Müller Museum zal de komende jaren meer op de voorgrond komen om de bestaande architectuur aan te laten sluiten bij de nieuwbouw van Tadao Ando.
Voor het eerst in een Nederlands museum
Ondanks het kunsthistorisch belang van Palermo bevond zich nog geen schilderij van hem in een openbare kunstcollectie in Nederland. Veel van Palermo’s tijdsgenoten, die ook onder Joseph Beuys aan de Kunstakademie in Düsseldorf gestudeerd hebben zoals Sigmar Polke, Gerhard Richter en Imi Knoebel, zijn al (met mate) vertegenwoordigd in de Collectie Nederland. Met de toevoeging van dit sculpturale schilderwerk van Palermo is het Kröller-Müller het eerste en enige museum in Nederland waar bezoekers met zijn werk kunnen kennismaken.
Ohne Titel is een eerste stap in de richting van de nieuwe collectiepresentatie in het Kröller-Müller Museum. Het is nu te zien in de vaste collectieopstelling in het museum. In eerste instantie wordt het getoond samen met een werk van Donald Judd, bij schilderijen van Piet Mondriaan en Bart van der Leck.
Vereniging Rembrandt. Voor topkunst in Nederland
De Vereniging Rembrandt geeft Nederlandse musea al sinds 1883 onmisbare steun bij de aankoop van topkunst, zodat iedereen daar blijvend van kan genieten. Ook helpt zij bij restauraties en onderzoek. Zij kan dit werk doen dankzij de vrijgevigheid en betrokkenheid van haar leden. Daar krijgen ze ook iets voor terug: vrije toegang tot meer dan 125 musea in Nederland, drie keer per jaar een inspirerend kunstmagazine en uitnodigingen voor kunstevenementen. De Vereniging Rembrandt is onafhankelijk, overkoepelend en beschikt over brede expertise. www.verenigingrembrandt.nl
Mondriaan Fonds
Het Mondriaan Fonds is het publieke fonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed in Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk. Ze draagt bij aan plannen van kunstenaars, curatoren en de realisatie van projecten en activiteiten van musea en andere erfgoedinstellingen, kunstpodia, archieven, galeries en opdrachtgevers, in binnen- en buitenland. Musea en erfgoedinstellingen kunnen bij het Mondriaan Fonds terecht voor bijdragen aan bijzondere aankopen die de Collectie Nederland verrijken, van hedendaagse kunst en nijverheid tot oude handschriften en natuurhistorische collecties. www.mondriaanfonds.nl
VriendenLoterij
De VriendenLoterij steunt organisaties die de wereld mooier, leuker of plezieriger maken door zich in te zetten voor cultuur, sport en welzijn. Bijvoorbeeld de musea en monumenten in de buurt of de plaatselijke sportvereniging. Deelnemers kunnen zelf kiezen voor welk goed doel zij meespelen en maken ieder uur kans op mooie prijzen. Minimaal 40% van de inleg gaat naar 61 culturele partners en ruim 3.700 goede doelen, clubs en verenigingen. Dankzij de deelnemers schonk de VriendenLoterij sinds 1989 in totaal al ruim € 2,2 miljard. www.vriendenloterij.nl