Drukbezochte sfeervolle Indische Salon in Cultura (28-10-2024)

EDE - Het Indisch Herinneringscentrum organiseert jaarlijks door heel Nederland Indische Salons. Dit jaar stond de Indische Salon in Ede in het teken van het slavernijverleden in de Indonesische archipel.

Keynote speaker Reggie Baay (1955), schrijver van romans, non-fictie en toneelstukken, richt zich in zijn werk voornamelijk op het (verborgen) Nederlandse koloniale verleden en de invloed daarvan op de huidige generaties. Tijdens deze bijeenkomst deelde hij inzichten uit zijn boek 'Contractarbeiders van Deli'. Dit werk sluit aan bij het thema van de Maand van de Geschiedenis: 'Echt Nep'. Het boek behandelt kwesties als de verborgen slavernij in Indië tot de Tweede Wereldoorlog, beeldvorming, framing, misleiding en de zoektocht naar waarheid.

De getalenteerde Maarten Bauer, (derde generatie) en afgestudeerd aan het Conservatorium, presenteerde zijn expertise in de Gamelan. De winnaar van het Prinses Christina Concours, vertelde over zijn werk, zijn oma en zijn reis naar Maleisie en Indonesie.

Tevens gaf hij een demonstratie op de Gamelan.

Zanger en gitarist Harry Loppies, behorend tot de tweede generatie, deelde zijn verhaal over de lagu lagu en krontjong-muziek en bracht met zijn band enkele nummers ten gehore.

Het programma werd geleid door Esther Geus, en de band Harry & Friends verzorgde een sfeervolle muzikale begeleiding.

In deze podcast vertelt René Akihary over deze vierde Indische Salon:

Reggie Baay (Leiden, 1955) studeerde aan de Rijksuniversiteit Leiden, waar hij zich specialiseerde in koloniale en postkoloniale literatuur en geschiedenis. Tussen 1985 en 2005 was hij redacteur bij het tijdschrift Indische Letteren en publiceerde hij talrijke artikelen over koloniale geschiedenis en literatuur.

In 2005 publiceerde Reggie Baay zijn autobiografisch geïnspireerde roman De ogen van Solo, waarin hij de geschiedenis van een Indische vader beschrijft vanuit het perspectief van een zoon. In 2008 volgde De njai; Het concubinaat in Nederlands-Indië, een studie over de geschiedenis van de Indische 'oermoeder'—de inheemse concubine van Europese mannen in het koloniale Nederlands-Indië. Dit baanbrekende werk doorbrak taboes en zorgde voor veel ophef. Het boek werd al binnen enkele weken na publicatie herdrukt en kreeg uitgebreide aandacht in de landelijke pers.

Op 5 maart 2024 verscheen Reggie Baay's nieuwste boek, 'De contractarbeiders van Deli'. Dit literaire non-fictiewerk verhaalt over de zoektocht naar een grootmoeder en het meedogenloze koloniale systeem van contractarbeid dat in de eerste helft van de 20e eeuw nog actief was in Deli, gelegen aan de oostkust van Sumatra in het voormalige Nederlands-Indië.

De slavernij bleef in Nederlands-Indië voortbestaan, zelfs na de officiële afschaffing. Reggie Baay belicht in zijn werk een vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse koloniale geschiedenis.

Deli, tweede helft van de negentiende eeuw. Hoewel slavernij officieel is afgeschaft, ontstaat in deze provincie op Oost-Sumatra een nieuwe vorm van uitbuiting. Koloniaal beheerde plantages rekruteren op grote schaal en met misleidende praktijken zogenaamde 'contractarbeiders', in de volksmond bekend als 'koelies'. Hoewel deze arbeiders formeel vrijwillig hun contracten tekenden, waren ze in werkelijkheid volledig overgeleverd aan hun koloniale, witte werkgevers. Terwijl slavernij wereldwijd aan het afnemen was, bleef dit harde Nederlandse systeem van lijfeigenschap tot aan de Tweede Wereldoorlog voortbestaan.

Reggie Baay belicht de vrijwel onbekende geschiedenis van dit schrikbewind, met de nadruk op de periode 1920-1942. Aan de hand van koloniale en Indonesische bronnen brengt hij niet alleen de omvang van het grootschalige bedrog en de wrede mishandelingen in beeld, maar toont hij ook hoe de plantages centra werden van verzet en een ontluikend bewustzijn. Dit speelde een cruciale rol in de aanloop naar de Indonesische onafhankelijkheid.

Reggie Baay is van mening dat het belangrijk is om ook de verborgen en verzwegen delen van onze geschiedenis te kennen, zodat we kunnen leren van de gemaakte fouten. Hij verwijt de huidige generatie echter niet de fouten van het verleden en vindt bovendien dat herstelbetalingen niet nodig zijn.

Bekijk het interview met Reggie Baay na afloop van de Indische Salon.