Op 15 oktober 2021 verscheen in NRC een artikel met de titel ‘Undercover naar de moskee: geheim onderzoek naar islamitische organisaties’. In dit artikel wordt beschreven dat verschillende gemeenten, waaronder Ede, opdracht zouden hebben gegeven om undercover onderzoek te doen in moskeeën.
Dit artikel heeft geleid tot onrust in de islamitische gemeenschap en vragen over privacy.
Daarom is de gemeente Ede direct een onderzoek gestart of de betreffende gegevens verzameld hadden mogen worden en of er aanleiding is deze nu nog te bewaren. Dit onderzoek is nu gereed. Volgens advocatenkantoor Dirkzwager heeft de gemeente Ede geen opdracht gegeven tot undercover onderzoek en is door NTA (Nuance door Training en Advies) volgens eigen zeggen geen undercover onderzoek uitgevoerd naar de islamitische gemeenschap in Ede.
NTA heeft een zogenaamde krachtenveldanalyse gemaakt van de islamitische gemeenschap in Ede. Volgens NTA is bij het onderzoek gebruik gemaakt van open bronnen en zijn mensen geïnterviewd. Dit gebeurde met hun toestemming en op voorwaarde dat zij anoniem zouden blijven. Er is volgens NTA geen onderzoek in moskeeën verricht.
Dirkzwager kan echter geen harde conclusies trekken omdat niet met zekerheid is vast te stellen hoe NTA het onderzoek heeft verricht. Daarvoor is de beschrijving van de gebruikte onderzoeksmethode in het rapport te beperkt. Dirkzwager kon alleen afgaan op de toelichting door NTA zelf.
Als de toelichting door NTA correct is mocht het onderzoek op zichzelf uitgevoerd worden vanwege de concrete en serieuze omstandigheden op dat moment. Er was in 2016 sprake van concrete dreiging. Volgens de onderzoekers is de discussie in de kern niet dat er onderzoek is gedaan, maar hoe. Zo is voor Dirkzwager onduidelijk wat de rechtvaardiging is voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens, bijvoorbeeld religie.
Burgemeester Verhulst: “Achteraf vind ik dat we zorgvuldiger hadden moeten afwegen of het noodzakelijk was om de bijzondere persoonsgegevens als religie te verzamelen die in het rapport zijn vastgelegd. Deze onzorgvuldigheid betreur ik. We moeten in dit soort delicate onderzoeken heel scherp zijn op het formuleren van de opdracht en dat ook goed vastleggen. Ik ben in gesprek geweest en heb hen ook over de uitslag van het onderzoek geïnformeerd. Ik ben blij dat de islamitische gemeenschap heeft aangegeven vooruit te willen kijken en de goede band die we hebben opgebouwd te behouden.”
Dirkzwager adviseert verder de gemeente voortaan kritischer te zijn op de gebruikte onderzoeksmethode en expliciet af te wegen hoe en waarom persoonsgegevens worden verzameld.
