Overal in de tuinen zie je de voorjaarsbloemen uit de bollen boven de grond komen. Soms een witte zee van sneeuwklokjes. Zij zijn de eersten die in januari heel voorzichtig hun sprietjes boven de grond laten zien.
Column door juffrouw Raadgever
Als er sneeuw ligt zie je de puntjes al heel snel. Later in maart en april zie je al gauw ook de andere bloemen verschijnen. Hier en daar een gekleurd tapijt van gele, witte en paarse krokussen. Groot en klein. Ook op de middenbermen van de wegen in de stad verschijnen later de narcissen. Hele velden vol. Als ze uitgebloeid zijn kun je de bollen gewoon in de grond laten zitten. Het loof, dus de bladeren moet je gewoon laten zitten en in hun eigen tempo laten verwelken. Dan pas mag je ze er afsnijden. Grote kans dat je volgend jaar weer meer bloemen krijgt. Nu heb ik me laten vertellen dat niet alle bollen zich vermeerderen in de grond als ze uitgebloeid zijn. Met name bij de tulpenbol en de hyacintenbol is dat niet zo. Die moet je elk jaar uit de grond halen en droog bewaren. In de herfst, bijvoorbeeld in oktober, zet je ze weer uit in de grond en zo krijg je elk jaar weer een nieuwe bloem.
De burgemeester krijgt er volgend jaar twee voor terug.
De jongen had die morgen een flinke aanvaring met zijn moeder gehad voor hij naar school moest. Eigenlijk was het niet echt iets waarover je ruzie zou moeten maken. Hij was beneden gekomen in een T-shirt en korte broek. Omdat zijn moeder het te koud vond, het was één van de eerste dagen van mei, stuurde ze hem weer naar boven om een andere broek aan te trekken. Woedend was hij geworden. Stampen en schreeuwen. Toen hij uiteindelijk met een andere broek aan was vertrokken. Ze hadden gewoon gedag gezegd. Dat was de afspraak; ga nooit de deur uit met ruzie. Je weet maar nooit. Maar hij had er de hele morgen in de klas aan zitten denken. Moeder was het vast al lang vergeten. Zo was ze wel. Omdraaien en vergeten is veel beter vond ze. Tussen de middag hoort ze hem thuiskomen om een broodje te eten. En daar staat hij met een schuldig gezicht. In zijn hand heeft hij een flinke bos narcissen. “Sorry mam, maar als ik één keer boos ben vind ik het soms heel moeilijk om te stoppen. Ik blijf dan maar schreeuwen en stampen terwijl ik weet dat u gelijk heeft. Maar het stopt dan niet. Deze zijn voor u. Ik dacht de burgemeester vindt het vast niet erg. Hij heeft er zoveel. En zeker als ik ze pluk om het met u weer goed te maken. Of denkt u dat ik nu een boete krijg?” Wat moest ze zeggen. Het is stelen! Nee dat kon ze niet. Ze was zo blij met de eerlijkheid van de jongen. En weet je wat ze zei? “Als je één keer een bosje plukt is dat niet zo erg, want de burgemeester krijgt volgend jaar twee bloemen voor elke bloem terug. Alleen als iedereen maar gaat plukken blijft er niets over van het gele bloemperk, dat kan niet de bedoeling zijn. Tijdens het eten legt ze uit hoe het werkt met bloembollen en plantjes poten in het voorjaar. Hoe het al eeuwen geregeld is in de natuur. Ze vertelt hem dat ijsheiliger het oudste volksweerkundige begrip is voor de boeren en tuinders.
Een stukje geschiedenis
Wel eens gehoord dat je van je tuin af moet blijven tot ijsheiliger voorbij is? Vooral wanneer je weet dat veel planten en gewassen hun oorsprong in warmere landen hebben. De kou is dan ook funest als je het eenjarige plantjes te vroeg plant. Voor 15 mei is de vorst nog goed voelbaar ondanks dat het voorjaar zijn intrede al doet. De datum van 15 mei is daarbij vooral bij de tuinders, een streefdatum om weer nieuw aanplant te doen en te zaaien en ook het planten en het snoeien van de struiken en bloemen. Na die datum is de nachtvorst bijna verwaarloosbaar. Vanaf 11 mei worden in de Katholieke kerken de ijsheiligen genoemd.
Op 11 mei Sint Mamertus was een aartsbisschop van het Franse Vienne en heilige in de christelijke kerk, op 12 mei Sint Pantcratius 289- stierf op 12 mei 304 en was een christelijke heilige, op 13 mei Servatius was bisschop van Tongeren en later van Maastricht (384), op 14 mei Sint Bonifatius van Tarsus ( een andere dan die bij Dokkum vermoord werd) een burger uit Rome die de marteldood stierf tijdens de christenvervolging door keizer Diocletianus ( in het jaar 307) en op 15 mei Sophia van Rome een heilige martelares ( uit het jaar 304) Zij werden ijsheiligen genoemd omdat in de periode van 11 mei tot en met 15 mei het einde van de vorst zijn intrede deed. Nog even een waarschuwing; Laat je niet verleiden om voor ijsheiliger de plantjes die aangeboden worden in de tuincentra, in de volle grond te zetten. Als er toch nog vorst overheen komt zijn ze zo dood en dat is zonde van je geld. Wist je trouwens dat het Afrikaantje eigenlijk Mexicaantje moet heten. De zaadjes zaten in de wol van schapen die van Mexico naar Afrika vervoerd werden. In Afrika kwamen ze in de grond terecht en weldra was er een veld met oranje bloemetjes. Een feest om naar te kijken.
Met vriendelijke groet juffrouw Raadgever
